O Pracowni

Celem poLogo Pracowni. wstania Pracowni jest integracja badań nad historią polskiego dramatu wdzianego w kontekście literatury europejskiej. Okres 1864-1939 ma dla tej historii znacznie szczególne, krystalizują się wtedy bowiem cechy nowoczesnego tekstu scenicznego, a twórczość dramatyczna – dziś często niesłusznie stereotypizowana lub zapomniana – rozwija się wyjątkowo bujnie.

Proponowany obszar badań dotyczy przede wszystkim tekstu dramatycznego, a nie jego realizacji teatralnych. Oczywiście – niezależnie od sprawy tzw. niesceniczności dramatu romantycznego (bo ta również stanowiła swoistą formę organizacji percepcji widza) – większość dramatów była tworzona z myślą o scenie i w badaniach nad dramatem nie sposób zignorować tego wątku. Mimo wszystko punktem wyjścia i centralnym zagadnieniem będzie dla nas sam tekst oraz zawarte w nim potencjalne rozwiązania sceniczne.

Podejmujemy badania dotyczące wielu zagadnień związanych z dramatem XIX- i XX-wiecznym. Należą do nich m.in.:

– dramat romantyczny jako „dramat otwarty”;

– dramat i komedia kresowa;

– komedia Fredrowska;

– polska dramaturgia religijna i metafizyczna;

– polski dramat krajowy i emigracyjny;

– dramat ekspresjonistyczny;

– dramat i komedia historyczna;

– socjologia teatru;

– dramat mieszczański;

– krytyka dramatu;

– elementy melodramatyczne;

– elementy opery i wodewilu;

– stosunek do tradycji antycznej, gry dramatu z antykiem;

– intertekstualność;

– kategoria wzniosłości i groteski;

– dramat sakralny;

– dramaty pisane przez kobiety;

– dramaty pisane dla dzieci;

– recepcja dramatu;

– krytyka teatralna;

– wątki filozoficzne w dramacie;

– dramaty poszczególnych twórców (znanych i tych dopiero przywracanych pamięci);

– komparatystyka teorii i historii dramatu (badania nad dramatologią polską i europejską).

Celem działalności Pracowni jest poszerzenie stanu wiedzy na temat dramatu polskiego okresu 1795-1939, rozpoznanie dynamiki rozwoju oraz kręgów inspiracji, a także związków dramatu z innymi rodzajami literackimi. Czyniąc przedmiotem badań konsekwentne, syntetyzujące rozpoznawanie sytuacji XIX- i XX-wiecznej praktyki dramatycznej oraz kondycji dramatologii, zmierzamy równocześnie w stronę ujęć komparatystycznych oraz intertekstualnych. Badanie tego rodzaju uzmysławiać ma skalę modernizacyjnych przeobrażeń polskiego dramatu zmierzającego „w kierunku” literackiej nowoczesności, nie będzie jednak zadowalające ani wiarygodne bez interpretacji licznych dramatów zapomnianych lat 1795-1939 – nie tylko modernistycznych, lecz także romantycznych i postromantycznych.

            Główne zadania:

  1. Stworzenie zespołu specjalistów i wystąpienie o grant.
  2. Przygotowanie i wydanie podręcznika uniwersyteckiego „Dramat polski w latach 1795-1939”.
  3. Opracowanie wydań krytycznych dramatów, które takiego wydania nie mają, a na nie zasługują.
  4. Organizacja konferencji, seminariów i dyskusji dotyczących różnych obszarów badań nad dramatem 1795-1939.
  5. Współpraca z jednostkami badawczymi w kraju i za granicą, których zakres prac pokrywa się z obszarem zainteresowań Pracowni.
  6. Opracowanie serii wydawniczej (studiów i szkiców, wydań krytycznych dramatów) Pracowni Historii Dramatu 1795-1939.