Przypadająca w 2023 r. 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, to znakomita okazja do ponownego przyjrzenia się dziedzictwu jednego z najważniejszych wydarzeń historycznych w historii XIX-wiecznej Polski.
Mimo że heroiczna walka z armią carską zakończyła się klęską a Polacy nie odzyskali upragnionej wolności, to insurekcja lat 1863-1864 stała się na wiele lat ideowym fundamentem dla kolejnych pokoleń zmagających się z represjami i upokorzeniami państw zaborczych. Warto przy tym pamiętać, że samo wydarzenie, jakim było Powstanie, w społeczeństwie polskim budziło silne emocje i nadal prowokuje do podjęcia niekończącej się dyskusji na temat sensu i znaczenia ruchów niepodległościowych.
Dlatego też organizowana przez Muzeum Fryderyka Chopina oraz Pracownię Historii Dramatu 1864-1939 Instytutu Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego konferencja naukowa, podejmie namysł nad problematyką Powstania Styczniowego w trzech najważniejszych obszarach: historii, literatury i kultury.
Wynikami swoich badań podzielą się naukowcy z m.in.: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Fryderyka Chopina, Biblioteki Narodowej.
Podczas drugiej części konferencji zostaną także odczytane fragmenty dramatu Jerzego Żuławskiego „Dyktator”, który po raz pierwszy został wystawiony na scenie Teatru Miejskiego we Lwowie 22 stycznia 1903 r. Napisany specjalnie na czterdziestą rocznicę wybuchu powstania utwór, określany niekiedy mianem teatralnego epitafium, utrwala pamięć poległych za ojczyznę bohaterów i opowiada o polskiej ofierze. Czyni to jednakże w specyficzny sposób, ponieważ „Dyktator” należy do literackiego nurtu młodopolskiego rozrachunku z historią.
Data wydarzenia: 20.01.2023 (poniedziałek), godz. 9:00-17:00
Miejsce obrad: sala konferencyjna Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina (ul. Tamka 43, wejście od ul. Okólnik)
Wstęp wolny
PLAN WYDARZENIA
9.45–10.00 Powitanie i otwarcie konferencji
1. dr Artur Szklener – Dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina
2. dr Seweryn Kuter – Kustosz Muzeum Fryderyka Chopina
3. dr hab. Karol Samsel – Kierownik Pracowni Historii Dramatu 1864–1939
Instytut Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
1. dr Artur Szklener – Dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina
2. dr Seweryn Kuter – Kustosz Muzeum Fryderyka Chopina
3. dr hab. Karol Samsel – Kierownik Pracowni Historii Dramatu 1864–1939
Instytut Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
I. SESJA: HISTORIA – KULTURA
Prowadzenie: dr Michał Ceglarek
1. 10.00–10.20
dr Maria M. Przeciszewska (BN), Edukacja historyczna jako przemoc symboliczna. Rola szkolnictwa w „zbliżeniu”
Polaków do imperium rosyjskiego po powstaniu styczniowym
2. 10.20–10.40
dr hab. Tomasz Pudłocki, prof. UJ (UJ), Między rzeczywistością a kreowaniem pamięci o roku 1863. Powstańcy styczniowi w życiu prowincjonalnych miast Galicji do 1914 r.
3. 10.40–11.00
dr hab. Jolanta Załęczny, prof. AFiB (AFiB), „ (…) krwią swoją uczynili sprawę Polski nieśmiertelną…” (K. Sosnkowski). Pamięć o powstaniu i jego uczestnikach w II Rzeczypospolitej
Prowadzenie: dr Michał Ceglarek
1. 10.00–10.20
dr Maria M. Przeciszewska (BN), Edukacja historyczna jako przemoc symboliczna. Rola szkolnictwa w „zbliżeniu”
Polaków do imperium rosyjskiego po powstaniu styczniowym
2. 10.20–10.40
dr hab. Tomasz Pudłocki, prof. UJ (UJ), Między rzeczywistością a kreowaniem pamięci o roku 1863. Powstańcy styczniowi w życiu prowincjonalnych miast Galicji do 1914 r.
3. 10.40–11.00
dr hab. Jolanta Załęczny, prof. AFiB (AFiB), „ (…) krwią swoją uczynili sprawę Polski nieśmiertelną…” (K. Sosnkowski). Pamięć o powstaniu i jego uczestnikach w II Rzeczypospolitej
11.00–11.15
Dyskusja
11.15–11.30
Przerwa
Dyskusja
11.15–11.30
Przerwa
II. SESJA: LITERATURA
Prowadzenie: prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska
1. 11.30–11.50
prof. dr hab. Wiesław Rzońca (UW), Poetycki mit powstania styczniowego w „Fortepianie Szopena” Cypriana Norwida
2. 11.50–12.10
dr hab. Karol Samsel (UW), Powstanie styczniowe w twórczości Josepha Conrada
3. 12.10–12.30
mgr Magdalena Romanowska (UW), Przedstawienia martwych ciał w „Oficerze” Elizy Orzeszkowej i „Rozdzióbią nas kruki, wrony” Stefana Żeromskiego
Prowadzenie: prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska
1. 11.30–11.50
prof. dr hab. Wiesław Rzońca (UW), Poetycki mit powstania styczniowego w „Fortepianie Szopena” Cypriana Norwida
2. 11.50–12.10
dr hab. Karol Samsel (UW), Powstanie styczniowe w twórczości Josepha Conrada
3. 12.10–12.30
mgr Magdalena Romanowska (UW), Przedstawienia martwych ciał w „Oficerze” Elizy Orzeszkowej i „Rozdzióbią nas kruki, wrony” Stefana Żeromskiego
4. 12.30–12.50
mgr Julia Wroniewicz (UW), Dziwne historie – Elizy Orzeszkowej opowieści o kobietach i powstaniu styczniowym
5. 12.50–13.10
prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska (UW), Stanisława Długosza poetycka lektura powstania styczniowego
6. 13.10–13.30
dr hab. prof. UMCS Elżbieta Flis–Czerniak (UMCS), Powstanie styczniowe i topiczna figura starca
7. 13.30–13.50
dr Michał Ceglarek (NIFC–MFC), Powieść o powstaniu styczniowym po 1956 roku
mgr Julia Wroniewicz (UW), Dziwne historie – Elizy Orzeszkowej opowieści o kobietach i powstaniu styczniowym
5. 12.50–13.10
prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska (UW), Stanisława Długosza poetycka lektura powstania styczniowego
6. 13.10–13.30
dr hab. prof. UMCS Elżbieta Flis–Czerniak (UMCS), Powstanie styczniowe i topiczna figura starca
7. 13.30–13.50
dr Michał Ceglarek (NIFC–MFC), Powieść o powstaniu styczniowym po 1956 roku
13.50–14.10
Dyskusja
14.10–15.00
Przerwa obiadowa
Dyskusja
14.10–15.00
Przerwa obiadowa
III. CZYTANIE DRAMATU „DYKTATOR” JERZEGO ŻUŁAWSKIEGO
15.00–17.00
15.00–17.00
IV. RECITAL FORTEPIANOWY
Mischa Kozłowski (pianista solista i kameralista, wykładowca UMFC w Warszawie)
Mischa Kozłowski (pianista solista i kameralista, wykładowca UMFC w Warszawie)
17.00-17.30
Serdecznie zapraszamy!